_3_large.jpg)
_large.jpg)
Yarımkeçirici: Müasir Elektronikanın Əsas Elementi
Yarımkeçiricilər müasir elektronikanın təməlini təşkil edir. Onların növləri, xassələri və tətbiq sahələri haqqında ətraflı məlumat əldə edin.
Yarımkeçirici Nədir və Niyə Vacibdir?
Yarımkeçiricilər, keçiricilərlə dielektriklər arasında aralıq vəziyyətə malik olan materiallardır. Onların elektrik keçiriciliyi temperatur, işıq, aşqarlar və xarici elektrik sahəsi kimi xarici təsirlərdən asılı olaraq dəyişə bilər. Yarımkeçiricilər müasir elektronikanın təməlini təşkil edir və kompüterlər, mobil cihazlar, LED-lər və günəş panelləri kimi müxtəlif texnologiyalarda istifadə olunur.
Yarımkeçiricilərin Xüsusiyyətləri
| Xüsusiyyət | Təsviri |
|---|---|
| Dəyişən elektrik keçiriciliyi | Temperatur artdıqca keçiricilik artır. |
| N-tip və P-tip yarımkeçiricilər | Elektron (n-tip) və dəlik (p-tip) əsaslı yarımkeçiricilər mövcuddur. |
| Fotohəssaslıq | İşıq təsirindən keçiriciliyi dəyişir. |
| İstilik enerjisinin çevrilməsi | Elektron və dəliklərin hərəkəti ilə enerji yaradır. |
Əsas Yarımkeçirici Materiallar
Dövri sistemin 12 elementi yarımkeçirici xüsusiyyətlərə malikdir. Ən çox istifadə olunanlar:
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
- Silisium (Si) – Elektronika sənayesində ən geniş istifadə olunan yarımkeçirici materialdır. Mikroçiplərin əsasını təşkil edir.
- Germanium (Ge) – Keçmişdə daha çox istifadə edilirdi, amma indi yüksək tezlikli cihazlarda tətbiq olunur.
- Qallium Arsenid (GaAs) – Günəş panellərində, lazer diodlarında və mikrodalğa cihazlarında istifadə edilir.
N-tip və P-tip Yarımkeçiricilər
Yarımkeçiricilərin keçiriciliyini aşqarlama üsulu ilə dəyişmək mümkündür:
- N-tip yarımkeçirici – Elektronların çox olduğu material. Əsas aşqarlar: fosfor (P), arsen (As), antimuan (Sb).
- P-tip yarımkeçirici – Dəliklərin çox olduğu material. Əsas aşqarlar: bor (B), alüminium (Al), qallium (Ga).
Bu iki tip yarımkeçiricilər PN-keçidlərdə, tranzistorlarda və inteqral sxemlərdə geniş istifadə olunur.
Yarımkeçiricilərin Elektronikada İstifadəsi
Yarımkeçiricilər müasir elektronikanın əsas komponentlərində mühüm rol oynayır:
- Diodlar – Elektrik cərəyanını yalnız bir istiqamətdə ötürür (məsələn, LED-lər – işıq diodları).
- Tranzistorlar – Siqnalları gücləndirir və açıb-söndürmə funksiyasını yerinə yetirir (məsələn, mikroprosessorlar).
- Günəş batareyaları – Günəş işığını elektrik enerjisinə çevirir.
- İnteqral sxemlər (ICs) – Kompüterlər və digər elektron cihazlarda məlumat emalını həyata keçirir.
Yarımkeçiricilərin Sənayedə və Gələcək Texnologiyalarda Rolu
Müasir yarımkeçirici texnologiyası sürətlə inkişaf edir və yeni tətbiqləri əhatə edir:
- 5G və Süni İntellekt – Yeni nəsil yarımkeçiricilər sürətli məlumat emalı və aşağı enerji sərfiyyatı təmin edir.
- Kvant Kompüterlər – Yeni materiallar və heterokeçid texnologiyaları kvant kompüterlər üçün inkişaf etdirilir.
- Termoelektrik Yarımkeçiricilər – İstilik enerjisini elektrik enerjisinə çevirmə qabiliyyətinə malikdir, bu da alternativ enerji mənbələri üçün vacibdir.
Yarımkeçiricilər müasir texnologiyanın hər sahəsində mövcuddur. Onlar elektronikanın təməl komponentləridir və gələcək texnoloji inqilabların əsasını təşkil edəcək. Silisium, germanium və digər materialların innovativ istifadəsi yeni nəsil cihazların inkişafına yol açır.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
