Orta Şərq: Tarix, Coğrafiya və Strateji Əhəmiyyəti

Orta Şərq Nədir və Niyə Vacibdir?

Orta Şərq (ing. Middle East, ərəb. الشرق الأوسط) coğrafi, tarixi və siyasi baxımdan dünyanın ən mühüm bölgələrindən biridir. Asiya, Avropa və Afrika qitələrinin kəsişmə nöqtəsində yerləşən bu region, dünya ticarət yolları, dini mərkəzlər və enerji resurslarının əsas hissəsini özündə birləşdirir.

Orta Şərqin Coğrafi Sərhədləri və Ölkələri

Orta Şərqin dəqiq coğrafi sərhədləri fərqli yanaşmalara görə dəyişə bilər, lakin ənənəvi olaraq aşağıdakı ölkələr bu bölgəyə aid edilir:

Son Xəbərlər

Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası

Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!

Daha ətraflı

Samsung-un Üçqatlanan Telefonu

Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.

Daha ətraflı

Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon

Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.

Daha ətraflı

Sahəsi: 7,293,609 km² | Əhalisi: Təxminən 371 milyon nəfər (2010).

Orta Şərqin Tarixi

Orta Şərq bəşəriyyətin ən qədim sivilizasiyalarının beşiyi olmuşdur. Burada Mesopotamiya (Babilon, Assuriya), Misir, İran və Osmanlı imperiyası kimi güclü dövlətlər yaranmışdır.

• İslamın, Yəhudiliyin və Xristianlığın doğulduğu məkan
• Böyük İpək Yolu və beynəlxalq ticarət marşrutlarının əsas keçid nöqtəsi
• Osmanlı imperiyasının süqutundan sonra (1918) yeni sərhədlərin çəkilməsi və münaqişələrin başlanması
• 1950-ci illərdən sonra neft sənayesinin inkişafı və qlobal siyasətdə Orta Şərqin rolu

Orta Şərqin Strateji və İqtisadi Əhəmiyyəti

1️⃣ Neft və Qaz Ehtiyatları

• Dünya neft ehtiyatlarının təxminən 60%-i Orta Şərqdə yerləşir.
• Səudiyyə Ərəbistanı, İran, İraq və BƏƏ neft hasilatında əsas oyunçulardır.

2️⃣ Ticarət və Dəniz Yolları

• Süveyş Kanalı (Misir) – Avropanı Asiya ilə birləşdirən əsas su yolu.
• Hörmüz Boğazı – Qlobal neft ticarətinin əsas tranzit marşrutu.

3️⃣ Geosiyasi Rəqabət və Münaqişələr

• ⚔️ İsrail-Fələstin münaqişəsi
• ⚔️ İran-Səudiyyə Ərəbistanı rəqabəti
• ⚔️ Suriya və İraq böhranları
• ⚔️ ABŞ, Rusiya və Çin kimi böyük güclərin Orta Şərqdəki maraqları

Orta Şərqdə Mədəniyyət və Din

• İslamın müqəddəs şəhərləri: Məkkə, Mədinə, Qüds
• Dünyanın ən qədim şəhərləri: Bağdad, Dəməşq, Qahirə
• Mədəniyyətlər: Ərəblər, Farslar, Türklər, Kürdlər, Yəhudilər və digərləri
• Əsas dillər: Ərəb, Fars, Türk, İvrit

Orta Şərqdə Müasir Problemlər və İnkişaf

• Siyasi sabitlik çatışmazlığı – Bir çox ölkədə daxili münaqişələr və vətəndaş müharibələri.
• ⚡ Terrorçuluq və radikalizm – İŞİD, Əl-Qaidə kimi təşkilatlar bölgənin sabitliyinə təhlükə yaradır.
• İqtisadi modernizasiya – BƏƏ, Səudiyyə Ərəbistanı və Qətər neftdən asılılığı azaltmaq üçün diversifikasiyaya gedir.
• Ekoloji problemlər – İqlim dəyişikliyi, su qıtlığı və əhalinin sürətli artımı.

Orta Şərq tarixi, iqtisadiyyatı və siyasəti ilə dünyanın ən vacib regionlarından biridir. Bölgənin neft ehtiyatları, strateji mövqeyi və mədəni zənginliyi onu qlobal hadisələrin mərkəzinə çevirir. Lakin davam edən siyasi münaqişələr, iqtisadi problemlər və təhlükəsizlik çağırışları regionun gələcəyini qeyri-müəyyən edir.